Τόπος\Χρονολογία γέννησης: Φανάρι Κωνσταντινούπολης, 1809
Τόπος\Χρονολογία θανάτου: Αθήνα, 1892
Σπουδές: α) Στοιχειώδη γράμματα: στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες (Βουκουρέστι\1813-22), β) Εγκύκλιες: Ελληνεμπορική Σχολή Οδησσού (1822-25), γ) Πανεπιστημιακές: Ανώτερα Μαθηματικά και Χημεία στη Στρατιωτική Σχολή Μονάχου και στο Πανεπιστήμιο της ίδιας πόλης, ως υπότροφος του Λουδοβίκου Α΄ της Βαυαρίας (1825-28).
Ενεργός θητεία: 1844-1867
Θέση: Τακτικός Καθηγητής
Γνωστικό Αντικείμενο\Έδρα: Αρχαιολογία
Εργογραφία (ενδεικτική): Antiquités helléniques, ou Répertoire d’ inscriptions et d’ autres antiquités découvertes depuis l’ affranchissement de la Grèce (1842-55). Αρχαιολογία. Iστορία της Αρχαίας Καλλιτεχνίας (1865). Oι Τριάκοντα. Δράμα εις μέρη πέντε (1866). MετάφρασιςΑρχαίωνΔραμάτων (1875). Rangabe A.R., Precis d’ une histoire de le literature neohellenique, τ. I-II (1887). ΓαλλικήΕγκυκλοπαίδεια, έκδοσιςτρίτηστερεότυπος(1880). Rangabe A.R.- Sanderw Daniel, Geschichte der neugriechischen Literatur von ihren Anfaengen biς auf die neueste Zeit (1882). Περίληψις ιστορίας της νεοελληνικής Φιλολογίας (1887). Πολιτικαί αρχαιότητες της Ελλάδος, ήτοι περιγραφή των κυριοτέρων πολιτευμάτων της αρχαίας Ελλάδος, τ. A- τ. B (1888). Αρχαιολογικός Θησαυρός. Λεξικόν της Ελληνικής Αρχαιολογίας υπό -, τχ IB- IΘ σ. 353- 608 (1889). Ελληνικόν Kρυπτογραφικόν Λεξικόν (1890)∙ Απομνημονεύματα (1894).
Μαθήματα: Αρχαιολογία (1844-48), Ιστορία της ελληνικής τέχνης και μετά ταύτα Επιγραφική (1846-47), Ιστορία της Ελληνικής Τέχνης (1846-47), Επιγραφική (1847-48), Ιστορία της Τέχνης (1847-50), Ιστορία της Αρχαίας Καλλιτεχνίας (1848-54, 1858-59, 1862-63, 1864-67), Πολιτικαί Αρχαιότητες των Αθηναίων (1848-50), Ιστορία της Τέχνης και εν καιρώ Πολιτικαί Αρχαιότητες των Αθηναίων (1848-49), Πολιτικαί Αρχαιότηται των Αθηναίων και μετά ταύτας Επιγραφική (1849-52, 1854-55, 1856-57, 1858-59, 1863-64, 1865-67), Πολιτικαί Αρχαιότητες (1850-53, 1854-55, 1859-60, 1861-65), Επιγραφική (1851-52, 1858-59, 1865-66), Ιστορία της Καλλιτεχνίας (1852-53, 1854-55, 1856-57, 1859-60, 1861-64, 1865-67), Πολιτικαί Αρχαιότητες των Ελλήνων (1856-57, 1864-65), Ιστορία της Αρχαίας Τέχνης (1856-57).
Δημόσια παρουσία: Αρχικά υπηρέτησε στο βαυαρικό πυροβολικό. Ανθυπολοχαγός πυροβολικού στον ελληνικό στρατό (1830). Πάρεδρος και στη συνέχεια Σύμβουλος και Γραμματέας της τότε Γραμματείας (Υπουργείου) επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως (1832-41), όταν και συνέταξε το σχέδιο διατάγματος για τον κανονισμό «των ανωτέρων σχολείων» καθώς και την συνοδευτική έκθεση που υποβλήθηκε από τον καθ’ ύλην Υπουργό στην Αντιβασιλεία (Σεπτέμβριος 1834), αλλά και στην Γραμματεία Εσωτερικών (1842 κ.ε.), όταν συνήργησε στην διαδικασία σύνταξης του εσωτερικού κανονισμού του Πανεπιστημίου. Διευθυντής του Βασιλικού Τυπογραφείου (1841-43). Επόπτης του λεγόμενου Πολυτεχνικού Σχολείου (1843).
Ιδρυτικό μέλος και πρώτος Γενικός Γραμματέας της Αρχαιολογικής Εταιρείας (1837-50). Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1853-54), Συγκλητικός (1847-48), Πρύτανης (1866-67) και βουλευτής του Ιδρύματος στη Βουλή των Ελλήνων (1856-59). Το 1855 ανέλαβε και ολοκλήρωσε την ανασκαφή του Άργους, κατόπιν προτροπής του Ludwig Ross.
Υπουργός Εξωτερικών (14/2/1856-28/5/1859) στις κυβερνήσεις Δημητρίου Βούλγαρη (22/9/1855-13/11/1857) και Αθανάσιου Μιαούλη (13/11/1857-26/5/1862). Πληρεξούσιος Αδριανούπολης, Φιλιππούπολης και Πύργου κατά τη διάρκεια της «εν Αθήναις Β΄ Εθνικής των Ελλήνων Συνελεύσεως» (1862-64). Πρεσβευτής διαδοχικά σε Washington (1867-68), Παρίσι (1868-69 και 1871-73), Κωνσταντινούπολη (1869-71) και Βερολίνο (1874-87). Μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στο Συνέδριο του Βερολίνου (Ιούνιος-Ιούλιος 1878).
Πολύπλευρη προσωπικότητα-λόγιος, θεατρικός συγγραφέας, μεταφραστής, διπλωμάτης και ακαδημαϊκός- ο Αλ. Ρίζος Ραγκαβής υπήρξε εκδότης, αρθρογράφος ή και συνεργάτης σειράς εφημερίδων και περιοδικών («Ευνομία», «Ηώς», «Ευτέρπη», «Χρυσαλλίς», «Πανδώρα», «Ποικίλη Στοά» κ.ά.), ενώ συμμετείχε και σε επιτροπές κρίσης των Ποιητικών Πανεπιστημιακών Διαγωνισμών (1851-77).
Ισόβιος Αντιπρόεδρος της Εταιρείας Αναπλάσεως (1887), Σύμβουλος του Συλλόγου προς Ενίσχυσιν των Ελληνικών Γραμμάτων (1887), Επίτιμος Πρόεδρος της Φιλελληνικής Εταιρείας της Ολλανδίας (1887) και Πρόεδρος του καλλιτεχνικού τμήματος του φιλολογικού συλλόγου Παρνασσός (1888), τιμήθηκε με πληθώρα τιμητικών διακρίσεων και μεταλλίων, κυριότερα από τα οποία είναι τα εξής: α) Gran croce del real ordine constantiniano del regno di due Sicilie (ιταλικό\1856), β) Μεγαλόσταυρος του Αυτοκρατορικού Ρωσικού Τάγματος της Αγίας Άννης (ρωσικό\1857), γ) Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Αξίας του Αγίου Μιχαήλ της Βαυαρίας (γερμανικό\1858), δ) Ελληνικό Μετάλλιο Πανεπιστημίου Όθωνος (1857) και ε) Μεγαλόσταυρος των Ταξιαρχών του Βασιλικού Τάγματος του Σωτήρος (ελληνικό\1869) [1].
[1] Λήμμα, βλ. «Αλέξανδρος Ρ. Ραγκαβής», στη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος ΚΑ', Εκδοτικός Οργανισμός Ο Φοίνιξ» ΕΠΕ, Αθήνα χ.χ., σσ. 5-6, Αντώνης Μακρυδημήτρης, Οι Υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας 1829-2000, Υπουργείο Εξωτερικών\Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου-εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2000, σσ. 50-51, Χαράλαμπος Μπαμπούνης-Εμμανουήλ Φυριππής, «Οι Καθηγηταί του Πανεπιστημίου Όθωνος εκλέγουσιν ίδιον Βουλευτήν...», Αθήνα 2012, σσ. 77-78 και 112-115, Δημοσθένης Κούκουνας-Νατάσα Κούκουνα (διεύθυνση σύνταξης), «Ραγκαβής Αλέξανδρος Ρίζος», Βιογραφική Εγκυκλοπαίδεια του Νεώτερου Ελληνισμού (1830-2010), Αρχεία Ελληνικής Βιβλιογραφίας, Τρίτος Τόμος, Μέτρον, Αθήνα 2011, σ. 241. Για τον διαπρεπή αυτόν ακαδημαϊκό, διπλωμάτη και συγγραφέα, βλ. ειδικότερα, Ε.Θ. Σουλογιάννη, Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής. Η ζωή και το έργο του, Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών, εκδόσεις Αρσενίδη, Αθήνα 1995 και Χάιδω Μπάρκουλα, Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής (1830-1880): Αλυτρωτισμός και Διπλωματία, ανέκδοτη διδακτορική διατριβή, Αθήνα 2008.
