Τόπος\Χρονολογία γέννησης: Καλαμάτα, 1852
Τόπος\Χρονολογία θανάτου: Αθήνα, 1921
Σπουδές: Πτυχιούχος της Φιλοσοφικής (1872) και της Νομικής Σχολής (1875) του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μεταπτυχιακά-Νομικά, Φιλολογία-στα Πανεπιστήμια Μονάχου και Ερλάγκεν ως υπότροφος του ελληνικού κράτους (1876-80). Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Ερλάγκεν.
Ενεργός θητεία: 1890-1921
Θέση: Υφηγητής (1882-1889), Έκτακτος Καθηγητής (1890), Τακτικός Καθηγητής (1892-1921)
Γνωστικό Αντικείμενο\Έδρα: Μυθολογία και Αρχαιολογία (υφηγεσία), Ελληνική Αρχαιολογία και Ιστορία των Αρχαίων Θρησκειών
Εργογραφία (ενδεικτική): Μελέται επί του βίου των νεωτέρων Ελλήνων, (2 τόμοι\1871-74). DieOlympischenSpiele 776 - 1896 (Τόμος Α'). Αθήνα, Λειψία, Λονδίνο: Καρλ Μπεκ, F. Volckmar, H. Grevel and co∙ Παροιμίαι (4 τόμοι\1899-1902). Παραδόσεις (1904). Ελληνική Βιβλιογραφία (2 τόμοι\1909-11). Εκλογαί από τα τραγούδια του ελληνικού λαού (1914).
Μαθήματα: Μυθολογία (1882-92, 1896-98), Αρχαιολογία (1890-92), Ασκήσεις Αρχαιολογικαί (1891-95), Αριστοτέλης (1891-92), Περί της λατρείας της Αθηνάς (1892-93, 1895-96, 1900-01), Σκηνικαί αρχαιότητες (1892-93), Εισαγωγή εις την Ελληνικήν Μυθολογία και μετ’ αυτήν περί θεών μύθους (1893-94), Αρχαιολογία του δημοσίου βίου των Ελλήνων (1893-94, 1897-98, 1901-03, 1905-10, 1913-14, 1916-19), Σκηνικαί Αρχαιότητες και μετ’ αυτάς Δικαστικαί Αρχαιότητες (1894-95), Εισαγωγή εις την Ελληνικήν Μυθολογία και μετ’ αυτήν περί των μύθων και της λατρείας του Απόλλωνος (1894-95), Αττικό δίκαιο (1895-97), Φροντιστήριον Αρχαιολογικόν: Αθηναίων Πολιτεία (1895-96, 1899-1901), Φροντιστήριον Φιλολογικόν (1896-99), Αρχαιολογία του Ελληνικού Θεάτρου (1898-1900, 1903-04, 1908-09, 1916-17), Ιστορία της Ελληνικής θρησκείας (1898-1900, 1902-04, 1905-07, 1909-10, 1913-14), Αρχαιολογία του Ελληνικού Δικαίου (1900-01, 1904-05), Περί των Πηγών της Ελληνικής Μυθολογίας (1901-02), Φροντιστήριον Αρχαιολογικόν (1901-06, 1908-09, 1913-14), Περιγραφή Μνημείων αναφερομένων εις την Αρχαιολογίαν του Θεάτρου (1904-05), Φροντιστήριον (1907-08, 1909-10, 1916-19), Λαογραφία (1907-09, 1916-19)
Δημόσια παρουσία: Αρθρογράφος-επί λαογραφικών θεμάτων-στα περιοδικά: «Ευτέρπη», «Πανδώρα», Χρυσαλλίς», «Εστία» και «Φιλόστοργος Μήτηρ». Μέλος του φιλολογικού συλλόγου Παρνασσός (1870) και εκδότης από κοινού με τον Σπ. Λάμπρο των Νεοελληνικών Αναλέκτων του τελευταίου. Βράβευσή του για την μελέτη του Νεοελληνική Φιλολογία (1871). Συντάκτης του καταλόγου της Βιβλιοθήκης της Βουλής (1880-84).
Ιδρυτικό μέλος της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας. Τμηματάρχης Μέσης Εκπαίδευσης (1884-85) και Γενικός Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης (1886-87) του Υπουργείου Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως, όταν και εισηγήθηκε: α) την εισαγωγή του μαθήματος των Νέων Ελληνικών στο τότε Ελληνικό σχολείο και στη συνέχεια στο Γυμνάσιο, β) την δραστική μείωση του μαθήματος της Ιεράς Ιστορίας και τη μετονομασία του σε Θρησκευτικά, γ) την σύσταση του Βαρβακείου Πρακτικού Λυκείου (1886) και δ) την αποστολή εγκυκλίου (Δεκέμβριος 1887) στο διδακτικό προσωπικό, με σκοπό την συγκέντρωση λαογραφικού υλικού.
Εισηγητής της προκήρυξης διαγωνισμού για την συγγραφή Νεοελληνικού διηγήματος στον τότε διευθυντή του περιοδικού «Εστία», Γ. Κασδόνη. Συνδιευθυντής της «Εστίας» (1889-90).
Από τους ιδρυτές της Εθνικής Εταιρείας (1894). Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1897-98 και 1912-13) και Πρύτανης του Ιδρύματος (1906-07).
Ιδρυτής της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας (1908) και του Λαογραφικού Αρχείου (1918). Εκδότης του περιοδικού «Λαογραφία» (1909). Σύμβουλος του Συλλόγου προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων (1919-20). Σύμβουλος (1909-11) και Πρόεδρος (1918-20) της Αρχαιολογικής Εταιρείας.
Ο Νικόλαος Πολίτης υπήρξε μία από τις διαπρεπέστερες μορφές της πνευματικής ζωής του τόπου, ανέδειξε την αξία του λαϊκού πολιτισμού και αγωνίστηκε με συνέπεια για την κατίσχυση της δημοτικής γλώσσας, ενώ άσκησε πολύ σημαντική επίδραση στους λογοτέχνες και λογίους της εποχής του, θεωρούμενος ως ο «πατέρας» της ελληνικής λαογραφικής επιστήμης [1].
[1] Λήμμα, «Πολίτης Νικόλαος Γ.», στη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος Κ, Εκδοτικός Οργανισμός Ο Φοίνιξ ΕΠΕ, Αθήνα χ.χ., σ. 455 και Δημοσθένης Κούκουνας-Νατάσα Κούκουνα (διεύθυνση σύνταξης), «Πολίτης Νικόλαος», Βιογραφική Εγκυκλοπαίδεια του Νεώτερου Ελληνισμού (1830-2010), Αρχεία Ελληνικής Βιβλιογραφίας, Τρίτος Τόμος, Μέτρον, Αθήνα 2011, σ. 209 και Στοιχεία βάσης δεδομένων με το σύνολο των μαθημάτων που διδάχθηκαν στο Φιλολογικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1837-1932), Εργαστήριο Ιστορικής Έρευνας και Τεκμηρίωσης, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Φιλοσοφική Σχολή ΕΚΠΑ.
