Skip to main navigation Skip to main content Skip to page footer

Εργαστήριο Ιστορικής Έρευνας και Τεκμηρίωσης

ΠΑΠΑΡΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

Τόπος\Χρονολογία γέννησης: Κωνσταντινούπολη, 1815

Χρονολογία θανάτου: Αθήνα, 1891

Σπουδές: I.Εγκύκλιες: Γαλλικό Λύκειο Richelieu Οδησσού ως υπότροφος του Ρώσου Αυτοκράτορα Aλέξανδρου Α΄. Κεντρικό Γυμνάσιο Αίγινας με διδάσκαλο τον Γ. Γεννάδιο. II.Πανεπιστημιακές: Διδάκτωρ-in absentia-του Πανεπιστημίου του Μονάχου (1850).

Ενεργός θητεία: 1850-1891

Θέση: Έκτακτος Καθηγητής (1850). Τακτικός Καθηγητής (1858-1891)

Γνωστικό Αντικείμενο\Έδρα: Ιστορία του Ελληνικού Έθνους

Εργογραφία (ενδεικτική): Περί εποικήσεως σλαβικών τινών φυλών εις την Πελοπόννησον (1843). Το τελευταίον έτος της Ελληνικής ελευθερίας (1844). Στοιχεία της Γενικής Ιστορίας κατά το σύστημα του Γάλλου Λευΐ (1845). Ολίγα αντί πολλών προς τον Γ.Γ. Παπαδόπουλον (1846). Εγχειρίδιον της Γενικής Ιστορίας (1849). Λόγος εκφωνηθείς εν τω Πανεπιστημίω Όθωνος εντολή της Ακαδημαϊκής Συγκλήτου υπό Κ. Παπαρρηγοπούλου, τακτικού καθηγητού της Ιστορίας, κατά την 20ήν Μαΐου 1857, ημέραν επέτειον των γενεθλίων του Μεγαλειοτάτου Βασιλέως και της ιδρύσεως του ανωτάτου εκείνου Εκπαιδευτηρίου (1857). Ιστορικαί πραγματείαι, Μέρος Α΄ (1858). Ο μεσαιωνικός ελληνισμός και η στάσις του Νίκα κατά Παύλον Καλλιγάν (1868). Histoire de la Civilisation Hellenique, par M.C. Paparrigopoulo, professeur d’ histoire a l’ Universite d’ Athenes, Librairie Hachette et Cie (1878). Ιστορία του Ελληνικού Έθνους (6 τόμοι\1860-75). L’ Église orthodoxe d’ Orient. Réponse à notre époque (1879). Ιστορικαί Πραγματείαι κατ’ εκλογήν του συγγραφέως (1889). Ιστορία του Ελληνικού Έθνους από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των καθ’ ημάς, Έκδοσις τέταρτη συμπληρωθείσα κατά τα νεώτατα πορίσματα της επιστήμης υπό Παύλου Καρολίδου, καθηγητού εν τω Πανεπιστημίω, τ. 1-5 (1902-1903). Ιστορία του Ελληνικού Έθνους από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των καθ’ ημάς, Έκδοσις πέμπτη εικονογραφημένη μετά προσθηκών, σημειώσεων και βελτιώσεων επί τη βάσει των νεωτάτων πορισμάτων της ιστορικής ερεύνης υπό Παύλου Καρολίδου, καθηγητού εν τω Εθνικώ και Καποδιστριακό Πανεπιστημίω, τ. 1-6, (1925). Ιστορία του Ελληνικού Έθνους από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι του 1930, Έκδοσις έκτη εικονογραφημένη [Εκατονταετηρίδος] μετά προσθηκών, σημειώσεων και βελτιώσεων επί τη βάσει των νεωτάτων πορισμάτων της ιστορικής ερεύνης υπό Παύλου Καρολίδου, καθηγητού εν τω Εθνικώ και Καποδιστριακώ Πανεπιστημίω, τ. 1-6 και Παράρτημα (1932). Ιστορία του ελληνικού έθνους [Η πρώτη μορφή: 1853], επιμ.: Κ.Θ. Δημαράς (1970).

Μαθήματα: Ιστορία της αγγλικής μεταπολιτεύσεως (1850-51), Ιστορία της Ελλάδος από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των νεωτέρων (1851-53), Ιστορία του Ελληνικού Έθνους (1854-90), Τα διδακτικότερα πορίσματα της ιστορίας του ελληνικού έθνους (1890-91).

Δημόσια παρουσία: Γραφέας στη Γραμματεία (Υπουργείο) Δικαιοσύνης (1834-44), ανέλαβε την τήρηση των πρακτικών της δίκης του Θ. Κολοκοτρώνη (Μάιος 1834). Καθηγητής στο Α΄ Γυμνάσιο Αθηνών (1845-48).

          Αρθρογράφος των εφημερίδων Τριπτόλεμος (Ναύπλιο\1833) και Εφημερίς του Α. Κορομηλά. Εκδότης των εφημερίδων Εθνική (1847) και Έλλην (1858-60). Συνιδρυτής και διευθυντής (1853 κ.ε) της γαλλόφωνης SpectateurdOrient και ανταποκριτής (1856-58) της Ημέρας (Τεργέστη). Συνεργάτης του περιοδικού Πανδώρα (1850-61). Συμμετείχε, επίσης, στην έκδοση των περιοδικών Παρνασσός, Εστία, Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας και Κλειώ. Επίτιμος Πρόεδρος του πρώτου.

          Ιδρυτής από κοινού με τους Γ. Τερτσέτη, Σ. Κουμανούδη, Π. Καλλικά κ.ά. του συλλόγου Αθήναιον (1865). Ιδρυτικό, επίσης, μέλος (1869) του Συλλόγου προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων μαζί με τους Κ. Ν. Κωστή, Ι. Πανταζίδη, Δ. Ορφανίδη, Π. Παπαρρηγόπουλο, Π. Ρομποτή, Χ. Τρικούπη, Αλ. Ρίζο-Ραγκαβή και Λ. Μελά και Επίτιμος Πρόεδρός του, κατά τα τέλη της ζωής του.

          Μέλος των εκάστοτε κριτικών επιτροπών των Ποιητικών Διαγωνισμών του Πανεπιστημίου Αθηνών (ως το 1864) και συντάκτης των εισηγητικών εκθέσεων των επιτροπών για τα έτη 1858-59. Επίτιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Οδησσού (1875). Μέλος της Ακαδημίας της Σερβίας (1881). Πρόεδρος της «Εκθέσεως κειμηλίων Αγώνος» (1884). Διδάσκαλος των βασιλοπαίδων.

          Κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1861-62) και Πρύτανης του Ιδρύματος (1872-73).

Σημαντικό ήταν το έργο του στη μεταλαμπάδευση της «εθνικής ιδεολογίας» στους Έλληνες της διασποράς, μέσω των ταξιδιών και των ομιλιών του σε πλήθος ελληνικών κοινοτήτων του εξωτερικού (Αλεξάνδρεια, Μασσαλία, Λονδίνο κ.α.).

Καθοριστική, εν κατακλείδι, θεωρείται η προσφορά του στην ανάπτυξη της ελληνικής ιστοριογραφίας, της οποίας θεωρείται ο θεμελιωτής και στη διαμόρφωση της νεοελληνικής ταυτότητας [1].

 


[1] Σωκράτης Κουγέας, «Παπαρηγόπουλος Κωνσταντίνος», στη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος ΙΘ', Εκδοτικός Οργανισμός Ο Φοίνιξ ΕΠΕ, σσ. 573-574, Δημοσθένης Κούκουνας-Νατάσα Κούκουνα (διεύθυνση σύνταξης), «Παπαρρηγόπουλος Κωνσταντίνος», Βιογραφική Εγκυκλοπαίδεια του Νεώτερου Ελληνισμού (1830-2010), Αρχεία Ελληνικής Βιβλιογραφίας, Τρίτος Τόμος, Μέτρον, Αθήνα 2011, σ. 121, «Αφιέρωμα στον Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο. Εκατό Χρόνια από τον θάνατό του», Νέα Εστία, έτος ΞΕ΄, τόμος 130ος, τεύχος 1546, Αθήναι 1\12\1991, σσ. 1561-1588 και «Παράρτημα: Τα Μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1837-1932) στο Βαγγέλης Δ. Καραμανωλάκης, Η Συγκρότηση της Ιστορικής Επιστήμης και η Διδασκαλία της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1837-1932), Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς 42, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών ΕΙΕ, Αθήνα 2006, σσ. 414-24. Για τον διαπρεπή αυτόν ιστορικό, βλ. ειδικότερα, Κ. Θ. Δημαράς, Κ. Παπαρρηγόπουλος. Η εποχή του-Η ζωή του-Το Έργο του, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1986.