Τόπος\Χρονολογία γέννησης: Αθήνα, 1887
Τόπος\Χρονολογία θανάτου: Αθήνα, 1979
Σπουδές: Πτυχιούχος της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνίου (1908). Πτυχιούχος Φιλοσοφίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αριστούχος Διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1915). Τίτλος διατριβής: «Το αέτωμα του εν Σουνίω ναού του Ποσειδώνος». Μετεκπαίδευση στη Γαλλία.
Ενεργός θητεία: 1939-1958
Θέση: Τακτικός Καθηγητής. Επίτιμος Καθηγητής.
Γνωστικό Αντικείμενο\Έδρα: Βυζαντινή Αρχαιολογία, Αρχιτεκτονική Μορφολογά\Ρυθμολογία, Ιστορία της Αρχιτεκτονικής
Εργογραφία (ενδεικτική): Ο εν Στράτω της Ακαρνανίας ναός του Διός (1916). Η όμορφη εκκλησία (1921). Η προϊστορική μονοκατοικία (1922). Μοναστηριακή αρχιτεκτονική (1927). Αρχείον των Βυζαντινών Μνημείων της Ελλάδος (12 τόμοι, 1935-73). Ο εν Ελευσίνι ναός της Προπυλαίας Αρτέμιδος. Η Ξυλόστεγος παλαιοχριστιανική βασιλική της Μεσογειακής Λεκάνης (2 τόμοι, 1952-54\1957). Τα υλικά δομής των Αρχαίων Ελλήνων (1955-58). Η Παρηγορήτισσα της Άρτης (1963). Παλαιοχριστιανικαί βασιλικαί της Λέσβου. Η Αρκαδική Αλίφειρα και τα μνημεία της (1968). Η Αρχιτεκτονική και αι Βυζαντιναί Τοιχογραφίαι της Μονής Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Πάτμου (1970). Η Αρχιτεκτονική του Παρθενώνος (3 τόμοι, 1977-78).
Μαθήματα: Μέρος Ά: Καταγωγή και σχηματισμός της Βυζαντινής Τέχνης. Η προ του θριάμβου της Εκκλησίας Χριστιανική Τέχνη, Αρχιτεκτονική διάταξις και ζωγραφική διακόσμησις των κατακομβών. Η εξέλιξις της χριστιανικής τέχνης κατά τον 4ο αιώνα: Χαρακτήρες και στοιχεία αυτής, Συριακά, Αιγυπτιακά, Μικρασιατικά κ.λπ. Μέρος Β΄: Η πρώτη άνθησις της Βυζαντινής Τέχνης: Η οικοδομή του Βυζαντίου. Τα μνημεία της ζωγραφικής. Η εικονογράφησις των χειρογράφων. Η γλυπτική. Τα υφάσματα. Η μεταλλοτεχνία Μέρος Γ΄: Η Βυζαντινή Τέχνη από του Ιουστινιανού μέχρι των εικονοκλαστών: Αρχιτεκτονικά μνημεία. Η θρησκευτική τέχνη κατά την εικονομαχικήν περίοδον Μέρος Δ΄: Η δευτέρα άνθησις της Βυζαντινής Τέχνης. Η τέχνη επί των Μακεδόνων και των Κομνηνών. Μνημεία της Εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής. Τα ψηφιδωτά και τοιχογραφίαι. Τας μικρογραφίας. Η γλυπτική διακόσμησις. Η υφαντουργία. Η μεταλλοτεχνία. Το Βυζαντινό πρόβλημα. Μέρος Ε΄: Η τελευταία εξέλιξις της Βυζαντινής Τέχνης: Η υφαντουργία. Αρχιτεκτονική. Ζωγραφική. Γλυπτική. Τορνευτική (1939-40), Επιτομή της Παλαιοχριστιανικής και Βυζαντινής τέχνης (1948-49, 1955-56), Η τέχνη της εποχής των Παλαιολόγων και η μετά την άλωσιν της Κων/πόλεως περίοδος (1948-49), Φροντιστηριακώς ερμηνείαν των εκφράσεων Ευσεβίου, Χορικίου, Σιλενταρίου, Προκοπίου, Κωνσταντίνου του Ροδίου και Μεσαρίτου ως και Μνημειακή Τοπογραφία (1948-49), Τέχνη και Αρχαιολογία της Παλαιοχριστιανικής Περιόδου (1949-50), Η βυζαντινή τέχνη από του Ιουστινιανού μέχρι Κομνηνώ (1949-50), Φροντιστ. ασκήσεις. Ερμηνεία των εκφράσεων. Ανάλυσις εικονογραφικών θεμάτων. Εξέτασις των μνημείων σπουδαίων βυζαντινών κέντρων (1949-50), Η Τέχνη της Εικονοκλαστικής Περιόδου (1950-51, 1956-57), Η Τέχνη της εποχής των Μακεδόνων και των Κομνηνών (1950-51, 1954-55, 1957-58), Επιτομή της Βυζαντινής Τέχνης (1951-53, 1954-55, 1956-1958), Η Βυζαντινή Τέχνη επί των Παλαιολόγων και η επιβίωσις αυτής κατά την Τουρκοκρατίαν (1951-52), Φροντιστηριακώς. Ερμηνεία και ανάλυσις των εκφράσεων, τεχνοτροπική εξέτασις εικονογραφία, μνημειακή τοπογραφία (1951-52, 1955-56), Παλαιοχριστιανική Πλαστική και Μικροτεχνία (1952-53), Η τέχνη επί του Ιουστινιανού και των Εικονομάχων (1952-53), Φροντιστήριον. Μνημειακή τοπογραφία (1952-53), Επίτομος Ιστορία της Παλαιοχριστιανικής και της Βυζαντινής Τέχνης (1953-54), Η Τέχνη επί Ιουστινιανού και της Εικονομαχίας (1953-54), Μνημειακή Τοπογραφία και Ασκήσεις Τεχνοκριτικαί και Εικονογραφικαί (1954-55), Μικροτεχνία επί Μακεδόνων και Κομνηνών (1955-56), Η Βυζαντινή Τέχνη επί των Παλαιολόγων (1955-57), Ρωμανική και Γοτθική Αρχιτεκτονική (1956-57), Ασκήσεις επί εικονογραφικών θεμάτων-Μνημειακή Τοπογραφία εν Φροντιστηρίω (1956-58), Κεφάλαια εκ της Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Μνημειακή Τοπογραφία (1962-1963;).
Δημόσια παρουσία: Απόγονος της ιστορικής οικογένειας Ορλάνδου από τις Σπέτσες. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του μαθήτευσε κοντά στους διαπρεπείς καθηγητές: Dörpfeld, Karo, Heberdey και A. Von Premerstein.
Aρχιτέκτων της αναστήλωσης των Μνημείων της Ακρόπολης (1910-17) υπό τον Ν. Μπαλάνο. Διευθυντής Αναστηλώσεως των Αρχαίων Μνημείων της Ελλάδας (εκτός της Ακρόπολης\1920-42) και του συνόλου των Μνημείων (της Ακρόπολης συμπεριλαμβανομένης\1942-58). Ιδρυτικό Μέλος (1926), Πρόεδρος (1950) και Γενικός Γραμματέας (1956-66) της Ακαδημίας Αθηνών. Σύμβουλος (1927-51) και Γραμματέας (1951-79) της Αρχαιολογικής Εταιρείας. Αντιπρόεδρος (1955-67) και Πρόεδρος (1967-79) της Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών. Πρόεδρος της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας (1966-79).
Τακτικός Καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1939-58) και Κοσμήτορας της ως άνω Σχολής (1947-48). Τακτικός Καθηγητής Αρχιτεκτονικής Μορφολογίας και Ρυθμολογίας (1942-58) και Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής (1943-58) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
Διενήργησε πλήθος αναστηλωτικών και σωστικών εργασιών σε όλη σχεδόν την επικράτεια (άγαλμα Απτέρου Νίκης, Ναός Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης, Μέγαρο της Δέσποινας Λυκόσουρας, Αετώματα Ναού Σουνίου, Δήλος, Ελευσίνα, Φιγάλεια, Σικυώνα, Μεσσήνη, Τήνος, Μιστράς, Άγιον Όρος, Δαφνί, Φωκίδα κ.α.).
Μελετητής σειράς αρχαίων ναών (Σουνιάδος Αθηνάς, Αφαίας στην Αίγινα, Νέμεσης στον Ραμνούντα, Προπυλαίας Αρτέμιδος στην Ελευσίνα, Πτώου Απόλλωνα στη Βοιωτία, Δία στον Στράτο Ακαρνανίας κ.α.) και Μνημείων (Μολύκρεια Αιτωλίας κ.α.)
Εκδότης (1935 κ.ε.) του περιοδικού: «Αρχείον Βυζαντινών και Μεσαιωνικών Μνημείων της Ελλάδος».
Μέλος (αντεπιστέλλον ή επίτιμο) σειράς επιστημονικών Εταιρειών ή και Ακαδημιών, όπως: του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου του Βερολίνου, του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου της Βιέννης, της Εταιρείας Ελληνικών Σπουδών του Λονδίνου, του Αμερικανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, της Ακαδημίας του Palermo, της Λειψίας, της Γαλλικής Ακαδημίας των Επιγραφών και των Γραμμάτων, της Βασιλικής Ακαδημίας του Βελγίου, της Ιταλικής Ακαδημίας των Λύγκεων, της Βρετανικής και της Ποντιφικής Ακαδημιών.
Μέγας Ευεργέτης της Αρχαιολογικής Εταιρείας, τιμήθηκε-για το σύνολο της-πράγματι κορυφαίας-επιστημονικής του δράσης και προσφοράς με πλήθος τιμητικών διακρίσεων και βραβείων (βραβείο GottfriedvonHerder κ.ά.).
Προς τιμήν του η Αρχαιολογική Εταιρεία εξέδωσε (1965-68) το τετράτομο έργο, «Χαριστήριον εις Αναστάσιον Ορλάνδον» και η Ακαδημία Αθηνών τον τόμο, «Αναστάσιος Ορλάνδος. Ο άνθρωπος και το έργον του» (1978) [1].
[1] Λήμμα, «Ορλάνδος Αναστάσιος», στο Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου), τόμος 15ος, Έκδοσις της Εγκυκλοπαιδικής Επιθεωρήσεως Ήλιος, Αθήνα χ.χ., σ. 35, Δημοσθένης Κούκουνας-Νατάσα Κούκουνα (διεύθυνση σύνταξης), «Ορλάνδος Αναστάσιος», Βιογραφική Εγκυκλοπαίδεια του Νεώτερου Ελληνισμού (1830-2010), Αρχεία Ελληνικής Βιβλιογραφίας, Δεύτερος Τόμος, Μέτρον, Αθήνα 2011, σσ. 751-52 και στήλη «Το Δεκαπενθήμερο», «Τα Γεγονότα και τα Ζητήματα. Αναστάσιος Κ. Ορλάνδος», Νέα Εστία, τεύχος 1256, σσ. 1517-21.
