Τόπος\Χρονολογία γέννησης: Ζήτσιστα Κορυτσάς, 1880
Τόπος\Χρονολογία θανάτου: Στρατονίκη Χαλκιδικής, 1961
Σπουδές: Απόφοιτος της Αθωνιάδας Ακαδημίας (1901). Απόφοιτος Θεολογίας της Μεγάλης του Γένους Σχολής. Πτυχιούχος της Θεολογικής και της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Διδάκτωρ Ανθρωπιστικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ενεργός θητεία: 1942-1949
Θέση: Τακτικός Καθηγητής
Γνωστικό Αντικείμενο\Έδρα: Αρχαία Ιστορία
Εργογραφία (ενδεικτική): Ιστορία του ασκητισμού-Αθωνίται (1929). Κατάλογος των κωδίκων της ιεράς σκήτης των Καυσοκαλυβίων και των καλυβών αυτής (1930). Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης, ο μεταφραστής της Καινής Διαθήκης εις την αλβανικήν (1935). Η Μοσχόπολις και Νέα Ακαδημία αυτής, η καταγωγή των Κουτσόβλαχων και η εγγραμάτισης της γλώσσης αυτών (1935). Διοσκορίδειοι μελέται και ο λαυρεωτικός Διοσκορίδης (1935). Heracle Sacra (1942). Ελληνισμός και Χριστιανισμός κατά τους πρώτους αιώνας (1944). Πατριαρχική Ιστορία (1951). Δεκεμβριανή τραγωδία των ομήρων (1951).
Μαθήματα: Περσικοί Πόλεμοι (1948-49), Εισαγωγή εις την Επιστήμην της Ιστορίας (1948-49), Μυθολογία, Θεογονία και Ουράνιοι Θεοί (1948-49), Φροντιστηριακαί Ασκήσεις (1948-49), Ιστορία της Ηπείρου και της Μακεδονίας (1948-49), Ελληνισμός και Χριστιανισμός κατά τους πρώτους αιώνας (1948-49), Παλαιογραφία και Βιβλιονομία και Βιβλιογραφία (1948-49), Ιστορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου και των διαδόχων του (1948-49).
Δημόσια παρουσία: Μοναχός στη Χερσόνησο του Άθω (μονές Φιλοθέου και Μεγίστης Λαύρας). Πρόεδρος του εν Αθήναις Μακεδονικού Συλλόγου Φοιτητών. Ιδρυτής του Παμμακεδονικού Συλλόγου, μετέβη το 1908 στη Μακεδονία, προκειμένου να βοηθήσει στην εξάπλωση της δράσης των αντάρτικων ομάδων της περιοχή της Κορυτσάς. Ιδρυτής (1910) ελληνοαλβανικού κομιτάτου στο Κάιρο με σκοπό την προσέλκυση των Αλβανών στον αντιβουλγαρικό αγώνα. Συμμετείχε στους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-13), ως υπαξιωματικός του Ελληνικού Στρατού.
Καθηγητής Μέσης Εκπαίδευσης στην Αθήνα (1915-23). Μοναχός, εκ νέου, στη μονή Μεγίστης Λαύρας (1924-35) και Πρωτεπιστάτης Αγίου Όρους (1930-31).
Καθηγητής στον τομέα της Ελληνικής Ιστορίας Μετά την Άλωση στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (1935-37). Μητροπολίτης Κορυτσάς και εψηφισμένος Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας (1937-39). Τακτικός καθηγητής της Αρχαίας Ιστορίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1942-49). Κατά τα Δεκεμβριανά (3/12/1944-6/1/1945) συνελήφθη ως όμηρος και υπέστη πολλές δοκιμασίες, τις οποίες περιγράφει στο βιβλίο του, Δεκεμβριανή τραγωδία των ομήρων (βλ. Εργογραφία). Μέλος της Κεντρικής Επιτροπής Βορειοηπειρωτικού Αγώνα, η οποία επεδίωκε την προσάρτηση της Βόρειας Ηπείρου στο ελληνικό κράτος. Δωρητής σημαντικού αριθμού βιβλίων στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων . [1]
Η δράση του, κατά τη διάρκεια της Κατοχής (1941-44), υπήρξε αμφιλεγόμενη.
[1] Δημοσθένης Κούκουνας-Νατάσα Κούκουνα (διεύθυνση σύνταξης), «Κουρίλας Ευλόγιος», Βιογραφική Εγκυκλοπαίδεια του Νεώτερου Ελληνισμού (1830-2010), Αρχεία Ελληνικής Βιβλιογραφίας, Δεύτερος Τόμος, Μέτρον, Αθήνα 2011, σσ. 275-76. Βλ. και Κωνσταντίνος Κοσμάς, Ευλόγιος Κουρίλας, Μητροπολίτης Κορυτσάς: Εθνική και Εκπαιδευτική Δράση, μεταπτυχιακή μελέτη, Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη, 2016.
